Od roku 2009 w strukturach CBMM PAN istnieje Laboratorium Przesiewowe kierowane przez prof. dr hab. Barbarę Nawrot. Laboratorium powstało dzięki wsparciu finansowemu z MNiSW w ramach projektu badawczego zamawianego „Biofosforany oraz oligonukleotydy i ich kongenery jako diagnostyki oraz leki nowych generacji” (2007-2010).
Celem Laboratorium Przesiewowego jest ewaluacja aktywności przeciwnowotworowej związków niskocząsteczkowych (naturalnych i syntetycznych) oraz biocząsteczek. Jak dotąd przebadano około 1000 związków organicznych pod kątem szeregu aktywności biologicznych (cytotoksyczność, immunomodulacja, nośniki kwasów nukleinowych, interkalatory DNA, związki alkilujące DNA, czynniki proapoptotyczne, inhibitory proteasomu, apoptoza/nekroza, identyfikacja celów białkowych – wyjaśnienie mechanizmów działania). Badania te pozwoliły wyselekcjonować związki o właściwościach przeciwnowotworowych, jak również, poznać molekularne mechanizmy ich toksyczności, co zaowocowało licznymi publikacjami (27 publikacji) i patentami (6 patentów).
Laboratorium Przesiewowe dysponuje odpowiednim sprzętem i wyposażeniem do prowadzenia badań przesiewowych. Posiadamy 15 różnych linii komórek nowotworowych, komórki prawidłowe oraz sprzęt i warunki wymagane do ich hodowli.
W zależności od struktury badanych związków oferujemy i wykorzystujemy szereg metod badawczych do określenia aktywności biologicznej związków, m.in.:
– metody strukturalne (CD, MALDI)
– metody enzymatyczne
W latach 2015 – 2019 realizowano projekt badawczy NCN OPUS
„Nowe leki przeciwbiałaczkowe – zaawansowane badania przedkliniczne” w konsorcjum z IBD im. M. Nenckiego PAN, CBMiM PAN i WUM.
Najważniejsze osiągnięcia projektu:
Z puli ponad 50 związków chemicznych wyselekcjonowano przeciwnowotworowe związki wiodące należące do benzofuranów lub dikarboksyimidów, selektywnie toksyczne dla komórek białaczek.
Wykazano, że cytotoksyczność cząsteczek wiodących związana jest z indukcją apoptozy w komórkach białaczkowych na szlaku receptorowym i mitochondrialnym.
Zidentyfikowano cele molekularne: DNA, tubulina jako tarcza dla benzofuranów, białko ABC50 jako tarcza dla dikarboksyimidów.
Potwierdzono aktywność przeciwnowotworową zidentyfikowanych związków in vivo, w mysich modelach białaczek.
Najbardziej aktywne cząsteczki są objęte lub w trakcie obejmowania ochroną patentową.
Badania prowadzone w Laboratorium Przesiewowym:
Badania w Laboratorium Przesiewowym wykonywane są na zasadach współpracy naukowej oraz na zasadach komercyjnych. Zapytania o warunki współpracy naukowej oraz koszt wykonania powyższych badań należy kierować do kierownika Laboratorium Przesiewowego, prof. Barbary Nawrot () lub dr. Marcina Cieślaka ()
Dorobek: 27 publikacji naukowych i 10 patentów (w tym 4 patenty EPO)